BLOG ]
Ok. Hole 1. We gaan beginnen. Gewoon de bal in het spel houden. Een one-piece-take-away, de club goed naar binnen met een ruime schouderdraai. Linkerarm gestrekt, niet te ver in de backswing. Dan eerst mijn gewicht verplaatsen, dan goed releasen door de bal en mijn eindhouding drie tellen vasthouden. Daar gaan we.
Komt dit je bekend voor? Wat is de kans op een goed resultaat?
“I like to play with no swing thoughts at all.” ~ Dustin Johnson
If I have a tough shot or a moment where I really need to hit a good shot, I just think about trying to make good contact, and that’s really it.” ~ Rory McIlroy
Dat herken je vast van die keer dat je zo lekker stond te spelen. Je hoefde nergens over na te denken. Het leek vanzelf te gaan. Hoofd leegmaken en gaan. Dat is een veel beter plan.
Maar wacht heel even.
“I’ve always been one of those golfers who needs a swing key to play well.” ~ Nick Faldo
Deze voormalig nummer 1 van de wereld en zesvoudig Major winnaar is regelmatig als PGA Tour commentator te horen. Daar heb ik hem zelfs een keer horen zeggen dat hij The Masters heeft gewonnen met zes swinggedachten!
Er leiden dus meerdere wegen naar Augusta. Maar wat betekent dit voor jou?
Waar let jij op tijdens je swing?
Swinggedachten en aandachtspunten. Als je weleens golfles hebt gekregen, dan heb je er vast mee te maken gehad. Bijvoorbeeld de instructie om je linkerarm gestrekt te houden, te draaien vanuit je schouders of te zorgen dat in de doorzwaai je rechterhiel loskomt van de grond.
Taakgerichte aandacht
Dat opletten doen we met onze aandacht. Aandacht heeft te maken met het verwerken van informatie die jou helpt om de taak goed uit te voeren. Bij een putt wil je bijvoorbeeld bezig zijn met de lijn en de snelheid die de bal nodig heeft om in de hole te gaan. Het heeft op dat moment geen zin om bezig te zijn met je medespeler die alweer naar zijn tas aan het lopen is. Dat is een afleider.
Beperkte middelen
Onze aandachtscapaciteit is beperkt. We kunnen niet op alles tegelijk letten. Sterker nog, we kunnen maar op één ding tegelijk letten. En dat kost moeite, want er zijn continu zaken die om aandacht vragen. Bijvoorbeeld die medespeler die niet stilstaat als je gaat putten. De kunst is om erachter te komen welke aandachtspunten jou helpen en dié de voorkeur te geven. De niet helpende, afleidende factoren wil je laten voor wat ze zijn.
Waar kun je je aandacht het best op richten?
De afgelopen 50 jaar is er veel onderzoek gedaan naar de rol van aandacht in de sport. Dat heeft een heleboel opgeleverd. Zowel antwoorden als vragen. Een punt waar veel discussie over is, is of interne of externe aandacht het beste werkt bij sporten in het algemeen. In dit blog focus ik me op golf in het bijzonder.
Interne aandacht
Daarbij gaat het om het richten van je aandacht op het uitvoeren van een beweging of de techniek die daarvoor nodig is. Traditioneel besteden golfprofessionals veel aandacht aan swingtechniek. Ook als je zelfstandig gaat oefenen is de kans groot dat je gericht bent op de beweging van je lichaam. Terwijl je een swing maakt let je er bijvoorbeeld op dat je die linkerarm gestrekt houdt.
Externe aandacht
Hierbij ben je gericht op het effect van een beweging op de omgeving. Je kan nog het verschil maken tussen proces effecten zoals het pad dat de club aflegt of waar je de bal raakt op het clubblad. En resultaat effecten, zoals de richting waarin de bal vertrekt of waar je wil dat de bal eindigt.
And the winner is…
Er zijn vele onderzoeken gedaan en als je al deze onderzoeken samenneemt, dan lijkt het erop dat een externe focus leidt tot beter leren, beter presteren en ook betere prestaties onder druk. Dit is aangetoond bij vele verschillende taken, leeftijden en niveaus. Sommige onderzoekers zeggen zelfs dat een externe focus altijd beter is dan een interne focus, maar om deze redenen gaat dat wat ver:
- Veel onderzoek is gedaan met relatief simpele taken (putten). Bij meer complexe taken is het minder zwart-wit (full swing).
- Bij veel onderzoeken werd de deelnemers opgelegd waar ze zich op moesten richten. Hierin werd geen rekening gehouden met wat ze zelf gewend waren of wat hun voorkeur was.
- Veel onderzoeken zijn in een laboratorium setting gedaan en het is de vraag hoe dat zich vertaalt naar de golfbaan in een wedstrijdsituatie.
Waarom externe focus vaak beter is dan interne
Goede golfers onderscheiden zich van mindere golfers doordat hun swing vloeiender en efficiënter is. Ze slaan de bal verder en nauwkeuriger. Dat komt doordat ze veel geoefend hebben en hun effectieve swing grotendeels een automatisme is geworden.
Van deel naar geheel
Wanneer we iets leren, dan kost dat veel aandacht en moeite. Herinner jij je eerste golfles nog? Hoe je de club moest grippen; linkerhand boven, de muis van je rechterhand over de duim van je linker, rechterpink over je linker wijsvinger. Hoe je moest gaan staan; schouderbreedte bal in het midden, kantelen uit de heupen, knieën licht gebogen. En daarna misschien ook nog iets over de swing zelf; draaien vanuit de schouders.
Naarmate je vaker oefent en speelt, hoef je daar steeds minder over na te denken. Uiteindelijk wordt het een overkoepelende activiteit van “je stand innemen”. Daar hoef je nauwelijks nog over na te denken.
Van bewust naar onbewust
Naarmate je beter wordt in golf verschuift de bewuste controle over je beweging steeds meer naar een onbewuste controle. Misschien heb je weleens geprobeerd om de grip uit te leggen aan een vriend die nog nooit gegolft heeft, om er vervolgens achter te komen dat je dat niet kunt uitleggen. Vervolgens pak je de club vast en ga je kijken hoe je dat ook alweer doet. Het grippen wordt een automatisme. Dat geldt voor het innemen van je stand en als het goed is uiteindelijk ook voor je swing.
Het is nog nauwkeuriger om te zeggen dat het geldt voor je swings. Denk aan het verschil tussen een putt, een chip en een full swing. Maar uiteindelijk ook voor een hoge bal, een lage bal, een fade en een draw.
Het juiste automatisme op het juiste moment
Een definitie van een automatisme is dat een proces van meerdere stappen uiteindelijk wordt teruggebracht tot één stap. Denk aan het voorbeeld van het innemen van je stand. Deze stap wordt opgeslagen in je langetermijn geheugen. In je archief. Dit betekent dat je niet op alle onderdelen bewust hoeft te letten (grip, houding) om goed je stand in te kunnen nemen. Daar heb je dus ook minder aandacht voor nodig, zodat je die kunt gebruiken voor andere relevante aandachtspunten. Denk aan het aanpassen aan de huidige situatie zoals de ligging en de pinpositie. Het enige wat nu nog belangrijk is, is dat je het juiste automatisme op het juiste moment uit je archiefkast pakt. Dus niet je driver set-up innemen wanneer je gaat chippen, of andersom.
Een interne focus verstoort het automatisme
Een poging om je geautomatiseerde bewegingen bewust te controleren leidt vaak tot slechtere prestaties. Wanneer je met drie treden tegelijk de trap op rent, dan gaat dat prima, totdat ik je vraag om goed op je voorvoeten te landen en je knieën naar voren te bewegen. Je beweging wordt dan minder vloeiend, ritmisch en efficiënt. En uiteindelijk ook minder nauwkeurig en betrouwbaar. Dit geeft een grotere kans dat je de traptreden van heel dichtbij gaat bekijken.
De voordelen van een externe focus
Met een externe focus zijn er twee grote voordelen. De eerste is dat een externe focus je helpt met je taakgerichte aandacht. Het doel dat je wil bereiken is per definitie relevant voor je taak.
Wat daarnaast helpt is dat je minder bezig bent met jezelf. Vergelijk het met het geven van een presentatie waarbij je je heel bewust bent van je houding en hoe je overkomt op het publiek. Dat leidt enorm af van het verhaal dat je wil vertellen. Met een externe focus is je aandacht letterlijk verder van jezelf en word je daar minder snel door afgeleid.
Wanneer een interne focus beter is dan een externe
Topgolfers hebben zoveel geoefend dat hun swing grotendeels een automatisme is. Maar een automatisme staat los van niveau. Het kan best zijn dat de swing van golfer met handicap 26 die al 30 jaar speelt ook geautomatiseerd is. De swing zelf is alleen wat minder goed.
Maar zelfs voor veel topgolfers is de swing niet volledig geautomatiseerd. Een kenmerk van topspelers is dat ze continu bezig zijn om beter te worden en hun swing verder te verfijnen. Ook is het soms nodig om aanpassingen te kunnen maken wanneer ze minder in vorm zijn of de omstandigheden van de baan (grassoort, hardheid van de greens, wind) daarom vragen. Experts onderscheiden zich juist doordat ze in staat zijn om te voelen wat ze doen en zich aan te passen aan de situatie.
Het is dus geen eenrichtingsverkeer van deel naar geheel en van bewust naar onbewust, maar ook weer terug. Je wil het automatisme weer bewust kunnen maken om onderdelen te verbeteren. De kunst is om te kunnen wisselen op momenten dat dat nodig is.
Hoe goed is jouw automatisme?
Ben je weleens in flow geweest tijdens het golfen? Je voelde je goed, je was scherp en je sloeg de ballen waar je ze hebben wilde, zonder na te denken. Jouw swing, jouw automatisme, en het niveau dat je daarmee haalde sloot helemaal aan bij de uitdaging die je op dat moment had. Dat is top. Maar ook zeldzaam.
Een externe focus werkt vaak het beste, maar alleen als jouw swing voldoende geautomatiseerd is en de kwaliteit van jouw swing goed genoeg is om je doelen te behalen. Een interne focus is misschien beter wanneer:
- Je een slag aan het leren bent.
- Je je techniek aan het veranderen bent.
Deel versus geheel
Een nadeel van een interne focus kan zijn dat het richten op een onderdeel van de swing, de swing als geheel verstoort. Maar wat nou als je een interne focus hebt die gericht is op het geheel. Denk aan een overkoepelend woord: Draai, Rust, Vloeiend, Versnel. Een ritme: Sev-er-i-ano Ballesteros. Of een vergelijking: Gooi de frisbee, Sla een forehand. Zo’n overkoepelende interne focus doet een beperkt beroep op je aandacht en kan ook in de baan goed werken. Juist op de momenten dat je swing nog niet vanzelf lekker loopt.
Het voordeel van een interne focus
Een interne focus gericht op je beweging heeft als voordeel dat deze taakgericht is. Kenmerkend voor het golfspel is dat de bal stilligt. Je hoeft niet in het moment te letten op medespelers die vrijlopen of tegenstanders die je de pas afsnijden. Je kunt je eerst richten op je target en daarna op je swing. Beiden zijn van belang voor het uitvoeren van je taak. En door je beperkte aandacht te richten op je taak, sluit je je beter af voor andere factoren die je kunnen afleiden.
Welke aandacht wanneer?
De ideale situaties is dat je in vorm bent. Dat je swing goed en geautomatiseerd is. Dat je aan een focus op de bal, de vlucht of je target genoeg hebt, om je beste spel te spelen.
Dat je nergens over na hoeft te denken wanneer je lekker speelt, wil niet automatisch zeggen dat je lekker gaat spelen door nergens aan te denken. De kans is aanzienlijk dat niet alle slagen technisch lekker lopen of dat je swing niet volledig geautomatiseerd is. Voordat je alles los kunt laten zul je het fundament moeten leggen.
Werken aan je techniek
Een interne focus kan helpen om je techniek te verbeteren. Werk gerust aan het rechthouden van die linkerarm. Meestal zorgt dit er ook voor dat je arm rechter is tijdens de slag, maar gaat dit wel ten koste van de vloeiendheid en efficiëntie van het geheel. Daarom is het verstandig om daar de tijd voor te nemen en je verwachtingen over het resultaat bij te stellen. Als je de baan in gaat, speel dan niet voor een score en misschien is het beter om even geen wedstrijden mee te doen.
Kijk of je het gedeelte van de swing waar je aan werkt een onderdeel kunt maken van het geheel. Ga bijvoorbeeld van een gestrekte linkerarm naar een overkoepelend woord voor je hele swing als Ruimte, Wijd of Lang. Hier zul je feedback bij nodig hebben en een golfpro kan je helpen in dit proces.
Het vraagt wat creativiteit, maar je kunt ook aan je techniek werken met een externe focus. Je schouder laag en achter de bal houden is een interne focus. De bal schuin aan de binnenkant raken is een externe focus. Beiden kunnen als resultaat hebben dat je zwaaibaan wat meer van binnen naar buiten gaat.
Presteren onder druk
Onze aandachtscapaciteit is beperkt. We beschikken over één algemene bron die we voor verschillende doelen gebruiken. De aandacht die je nodig hebt voor het slaan van een goede bal kan dus ook in beslag worden genomen door afleidingen. Het goed willen presteren zorgt vaak voor zorgen over het resultaat en spanning. Deze zorgen eisen een deel van je aandacht op en maken dat je minder over hebt voor het slaan van een goede bal.
Dit verklaart mede waarom je met een interne focus op een deel van je swing op de range soms prachtige ballen slaat, maar je dit in de baan niet voor elkaar krijgt. Op de range heb je voldoende aandacht om alle swingonderdelen op elkaar af te stemmen. Onder druk hou je daar niet genoeg capaciteit voor over.
Als je wil presteren onder druk is het dus belangrijk om je taak simpel te houden. Een automatisme in combinatie met een externe focus of een overkoepelend woord / ritme is beter bestand tegen de druk.
Wat werkt voor jou?
Soms is het dus goed om je hoofd leeg te maken en alleen maar bezig te zijn met je doel. Op andere momenten is het nodig om gericht te zijn op je lichaam en je swing. En dan hebben we het nog niet eens gehad over persoonlijke voorkeuren. In onderzoek wordt veelal uitgegaan van groepen en gemiddelden, maar dat iets voor de meeste mensen werkt wil niet zeggen dat het voor iedereen zo werkt.
Skills & Drills – Wil je artikelen en concrete oefeningen die je helpen om je gewoontes te verbeteren, maar ook om onder druk te presteren, je focus scherp te houden, te geloven in jezelf, je emoties te managen, gedreven te blijven en in de flow te komen bij het golfen?
Voor € 7,- per maand word je Insider en heb je toegang tot de Skills & Drills module. Je kunt op elk moment het lidmaatschap stopzetten.
